Bệnh viêm ruột hoại tử ở gà do vi khuẩn Clostridium perfringens type C (Gram+) gây ra. Ở gà, bao gồm cả nhiều loài gà nuôi, Clostridium perfringens sản sinh độc tố α, β và γ. Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Viêm ruột hoại tử ở gà là gì?
Viêm ruột hoại tử (Necrotic Enteritis – NE) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gia cầm, đặc trưng bởi sự viêm nhiễm và hoại tử nghiêm trọng trên niêm mạc ruột non (chủ yếu).
Theo MN88, bệnh do vi khuẩn Clostridium perfringens (chủ yếu là Type A và C) gây ra. Vi khuẩn này là loại Gram dương, kỵ khí, và có khả năng sinh độc tố (như alpha toxin và beta toxin) gây tổn thương niêm mạc ruột.
Bệnh gây tổn thương nghiêm trọng đường tiêu hóa, làm gà giảm ăn, chậm chạp, tiêu chảy phân đen/nhầy và có thể lẫn máu. Đặc biệt ở thể cấp tính, bệnh có thể gây chết đột ngột với tỷ lệ tử vong cao (5% – 25%) và gây thiệt hại kinh tế lớn do giảm tăng trọng và tiêu tốn thức ăn.
Tóm lại: Viêm ruột hoại tử là sự bùng phát của vi khuẩn Clostridium perfringens trong đường ruột bị tổn thương (thường do Cầu trùng) và gây hoại tử niêm mạc ruột.
Đặc điểm của bệnh viêm ruột hoại tử ở gà
Nguyên nhân chính
Viêm ruột niêm mạc và da do vi khuẩn Clostridium perfringens type C (Gram+) gây ra ở gia cầm và tất cả các loại gia súc. Trong trường hợp nghiêm trọng, Clostridium perfringens sản sinh độc tố α, β và γ. Bào tử của vi khuẩn này chịu nhiệt và có thể tồn tại trong nước sôi khoảng hai giờ.
Bệnh này có thể liên quan đến cầu trùng hoặc xảy ra sau khi thay đổi chế độ ăn. Tình trạng nuôi nhốt quá đông hoặc chen chúc thú cưng cũng có thể là một yếu tố gây ra bệnh này.
Triệu chứng
Bệnh này thường nghiêm trọng, tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao. Bệnh thường gặp nhất ở đàn gà từ 4-8 tuổi. Bệnh có hai dạng: cấp tính và mãn tính.
Trong trường hợp nghiêm trọng, gà bị nhiễm bệnh thường chán ăn, lờ đờ, phân khô, sẫm màu, đôi khi có máu và chất nhầy, tương tự như các triệu chứng của bệnh cầu trùng. Gà thường nằm thẳng, đầu cúi xuống, cánh xòe rộng và không thể tự đứng hoặc đi lại. Tỷ lệ tử vong dao động từ 5 đến 25%.
Ở thể mãn tính, các triệu chứng lâm sàng không rõ ràng, gà chậm lớn, gầy sút, ăn uống bình thường nhưng chết do suy dinh dưỡng.
Cơ chế
Vi khuẩn Clostridium perfringens, tương tự như vi khuẩn E. coli, thường được tìm thấy trong ruột gà mà không gây bệnh. Chúng tham gia vào quá trình lên men và làm hỏng thức ăn, giúp gà tiêu hóa thức ăn và phát triển tốt.
Tuy nhiên, khi bệnh tật hoặc các tác nhân kích thích (như đã đề cập ở trên) làm thay đổi nhu động ruột và thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của vi khuẩn Clostridium, sự cân bằng của hệ vi sinh vật có lợi sẽ bị phá vỡ.
Theo như những người tham gia đá gà mn88 được biết, vi khuẩn Clostridium có thể bám vào niêm mạc ruột gây viêm, chảy máu, hoại tử ruột do rối loạn tiêu hóa hoặc niêm mạc ruột bị tổn thương do các bệnh như cầu trùng, ký sinh trùng,… Những vi khuẩn này không dừng lại ở đó mà còn xâm nhập vào máu gây nhiễm trùng máu.
Ở những vùng bị chảy máu, chúng không thể sống sót lâu, cơ thể sẽ bị phân hủy và giải phóng độc tố, dẫn đến tỷ lệ tử vong ở gà cao hơn, khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn trong thời gian ngắn.
Bệnh tích
Các triệu chứng của bệnh này bao gồm:
- Cơ thể nhỏ và yếu
- Niêm mạc ruột non sưng lên, bị viêm và chảy máu.
- Ở niêm mạc ruột bị viêm, dịch ban đầu có màu xanh lá cây, sau đó chuyển sang màu nâu. Ở giai đoạn cuối, một lớp dịch màu xanh lá cây hoặc nâu hình thành trên niêm mạc ruột. Lớp dịch này trở nên loãng hơn và dễ bong ra.
- Hệ tiêu hóa, đặc biệt là ruột già, có những thay đổi. Các thành phần trong hệ tiêu hóa trở nên sẫm màu, dính và có mùi hôi.
- Các vết thương mãn tính kéo dài có thể gây thủng ruột, gây rò rỉ phân và nhiễm trùng khắp niêm mạc phúc mạc.
Cách phòng và điều trị bệnh hoại tử ruột ở gà
Phòng ngừa bệnh
- An toàn môi trường và vệ sinh môi trường:
- Giữ bút khô ráo, thoáng mát , sạch sẽ và khử trùng thường xuyên (vì bào tử vi khuẩn rất kháng thuốc).
- Quản lý chất thải
- Đảm bảo thực phẩm và nước sạch, không bị hư hỏng hoặc nấm mốc.
- Quản lý dinh dưỡng: Tránh thay đổi chế độ ăn đột ngột.
- Bảo vệ thứ cấp:
- Kiểm soát bệnh cầu trùng bằng cách tiêm vắc-xin định kỳ hoặc dùng thuốc phòng ngừa bệnh cầu trùng (thường là khi chó được 3-5 ngày tuổi).
- Loại bỏ giun thường xuyên
- Tăng cường hệ miễn dịch: Thường xuyên bổ sung men vi sinh, axit hữu cơ, vitamin và khoáng chất.
Điều trị bệnh hoại tử
Trong trường hợp viêm ruột ở gà là kết quả của bệnh chính, chúng ta cần phải điều trị đồng thời cả bệnh chính và bệnh viêm ruột ở gà.
Ví dụ, nếu viêm ruột hoại tử ở gà là do bệnh cầu trùng, cần điều trị đồng thời cả bệnh cầu trùng và viêm ruột hoại tử bằng thuốc kháng cầu trùng và penicillin G, kali: 3 triệu đơn vị quốc tế, vitamin và chất điện giải. Thuốc này được pha với nước cho gà uống cả ngày lẫn đêm.
Nếu viêm ruột hoại tử ở gà là do các yếu tố gây căng thẳng, chúng ta cần loại bỏ các yếu tố gây căng thẳng đó và sử dụng một trong các phương pháp quản lý sau: Penicillin: 3 triệu IU; Ampicillin: 3 g HOẶC Amoxicillin: 3 g; Doxycycline: 3 g.
Trong bài viết trên, chúng tôi đã cung cấp những thông tin thiết yếu về bệnh viêm ruột hoại tử ở gà .Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho việc chăm sóc và bảo vệ đàn gà của bạn!
