Gà bị CRD ghép E Coli là một trong những bệnh phổ biến và nguy hiểm nhất trong chăn nuôi gà hiện nay. Khi đàn gà mắc phải bệnh này, các dấu hiệu rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh Newcastle, dẫn đến việc chẩn đoán và điều trị sai cách, gây thiệt hại lớn về kinh tế với tỷ lệ chết có thể lên đến 30%. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả bệnh CRD ghép E.Coli từ các chuyên gia thú y.
Giới thiệu chung về bệnh CRD ghép E.Coli
Theo tham khảo từ những người tham gia kl99, bệnh CRD (Chronic Respiratory Disease – Bệnh hô hấp mạn tính) ghép E.Coli, còn gọi là C-CRD hoặc CCRD, là sự kết hợp giữa nhiễm vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum (gây CRD) và vi khuẩn Escherichia coli (E.Coli) – một loại vi khuẩn bình thường trong đường ruột nhưng gây hại khi hệ miễn dịch gà suy giảm. Bệnh rất phổ biến tại Việt Nam và nhiều nước châu Á, đặc biệt bùng phát mạnh vào mùa mưa và giao mùa.
Bệnh không chỉ gây thiệt hại về tỷ lệ tử vong cao (từ 20% đến 80% nếu không được điều trị kịp thời), mà còn làm giảm năng suất trứng, trọng lượng cơ thể và làm tăng chi phí điều trị. Gà con từ 3 đến 6 tuần tuổi và gà mái đẻ là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất. Theo thống kê, bệnh chiếm khoảng 30-40% các ca bệnh hô hấp trên gà thịt và gà đẻ trứng.
Nguyên nhân gây bệnh CRD ghép E.Coli
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà kl99, CRD do vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum (MG) gây ra, là loại vi khuẩn không có thành tế bào, tồn tại lâu dài trong cơ thể gà mà không biểu hiện triệu chứng ngay. MG lây truyền qua đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp, dùng chung dụng cụ ăn uống, hoặc qua trứng gà mẹ nhiễm bệnh.
E.Coli là vi khuẩn Gram âm thường trú trong ruột, khi hệ miễn dịch yếu do CRD, nó nhân lên và gây nhiễm trùng kế phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phổi, túi khí và các cơ quan khác. Các yếu tố làm bệnh bùng phát mạnh gồm:
- Môi trường: Thời tiết thay đổi đột ngột, độ ẩm cao trên 70%, thông gió kém, nồng độ amoniac và khí độc trong chuồng lớn.
- Quản lý: Mật độ nuôi quá dày (trên 10 con/m²), stress do tiêm chủng, vận chuyển, cắt mỏ hoặc thay đổi chuồng trại.
- Dinh dưỡng: Thiếu vitamin A, C, E và khoáng chất như selen, làm giảm sức đề kháng của gà.
- Lây lan: Gà giống không rõ nguồn gốc, đàn bố mẹ nhiễm MG không kiểm soát.
Triệu chứng gà bị CRD ghép E Coli
Bệnh thường xuất hiện ở gà 3-6 tuần tuổi, hoặc gà sắp vào giai đoạn đẻ trứng, đặc biệt khi thời tiết mưa nắng thất thường và độ ẩm cao. Các triệu chứng thường rất dễ nhầm lẫn với bệnh Newcastle và các bệnh đường hô hấp khác:
- Gà mệt mỏi, kém ăn, bỏ ăn
- Mắt lim dim hoặc nhắm nghiền, thở khó khăn, có tiếng khò khè, hen suyễn
- Tiêu chảy phân trắng hoặc phân lẫn máu đỏ
Chỉ dựa vào triệu chứng bên ngoài thường khó chẩn đoán chính xác, cần phải mổ khám mới phân biệt được bệnh. Một số dấu hiệu bệnh tích rõ rệt như:
- Gan sưng to, hoại tử, túi mật căng cứng và viêm
- Phổi nát, gây khó thở nghiêm trọng
- Ruột và gan có màng fibrin bao phủ
Phương pháp chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán bệnh dựa trên các dấu hiệu lâm sàng, kiểm tra bệnh tích khi mổ khám và xét nghiệm vi khuẩn. Người chăn nuôi có thể quan sát tiếng thở khò khè, kiểm tra túi khí qua mổ khám đơn giản tại trại. Để kết luận chính xác, cần gửi mẫu mô (phổi, túi khí, ruột) đến phòng xét nghiệm chuyên khoa thú y để thực hiện nuôi cấy vi khuẩn và xét nghiệm PCR nhằm phát hiện MG và E.Coli.
Chi phí dịch vụ xét nghiệm tại các trung tâm thú y tỉnh dao động khoảng 500.000 – 1.000.000 VNĐ/mẫu.
Cách điều trị bệnh CRD ghép E.Coli trên gà
PGS.TS Trương Văn Dung, nguyên viện trưởng Viện Thú Y, đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả như sau:
- Giữ chuồng trại sạch sẽ, tránh gió lùa, giữ ấm cho gà
- Sử dụng kháng sinh nhóm Enrofloxacin hoặc Tylosin pha vào nước uống, mỗi ngày 1 lần trong 7 ngày
- Kết hợp thuốc bổ gan thận và thuốc chống hen suyễn như Bromhexine, dùng 1 lần/ngày trong 7 ngày
- Cung cấp chất điện giải trong nước uống liên tục 7 ngày
- Bổ sung vitamin ADE, khoáng Premix và B-complex qua thức ăn trong 1-2 tháng để tăng cường sức khỏe và hồi phục nhanh
Biện pháp phòng ngừa bệnh CRD ghép E.Coli
Phòng bệnh là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu tổn thất trong chăn nuôi. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm:
- Chọn giống: Mua gà giống sạch bệnh, ưu tiên đàn bố mẹ âm tính với MG.
- Vệ sinh chuồng trại: Đảm bảo thông thoáng, mật độ nuôi từ 8-10 con/m², rắc vôi bột định kỳ, phun sát trùng bằng hóa chất an toàn (Medisep 1.5ml/lít, 2-3 lần/tuần).
- Dinh dưỡng: Bổ sung đều đặn vitamin C, E, selen và các khoáng chất; thực hiện tiêm vaccine MG theo lịch (2 liều cách nhau 2 tuần nếu có điều kiện).
- Quản lý và chăm sóc: Hạn chế stress cho gà bằng cách tiêm chủng đúng lịch, tránh thay đổi môi trường đột ngột, xử lý nhanh các ổ dịch nhỏ để không lây lan rộng.
Tóm lại, gà bị CRD ghép E Coli là căn bệnh phức tạp và nguy hiểm trong chăn nuôi gà. Việc chẩn đoán sớm, điều trị đúng phác đồ và áp dụng biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt sẽ giúp hạn chế thiệt hại về kinh tế cũng như nâng cao hiệu quả chăn nuôi. Để chuẩn đoán chính xác và có hướng điều trị phù hợp, người chăn nuôi nên phối hợp với bác sĩ thú y địa phương để tiến hành khám và xét nghiệm mẫu bệnh phẩm.
