Bóng đá là môn thể thao được nhiều người ở mọi lứa tuổi yêu thích. Số lượng người đam mê chơi môn thể thao này cũng vô cùng đông đảo, nhưng đa phần đều không được đào tạo chuyên nghiệp như các cầu thủ ngôi sao lớn. Vì cường độ vận động rất mạnh nên tỷ lệ chấn thương của cầu thủ cực kỳ cao. Trong đó, tỷ lệ lớn nhất là chấn thương đầu gối. Mặc dù đã có những biện pháp bảo vệ và phòng vệ cho cầu thủ nhưng không thể đảm bảo tuyệt đối rằng các cầu thủ sẽ được an toàn. Hãy theo dõi bài viết để tìm hiểu về chấn thương thường gặp trong bóng đá của các cầu thủ.
Nguyên nhân chính gây ra chấn thương
Bóng đá đang trở nên nhanh hơn và dữ dội hơn. Và với lịch trình quanh năm, nguy cơ chấn thương đang tăng lên. Một trong những chấn thương phổ biến nhất là đầu gối.
Nghiên cứu của FIFA cho thấy chơi xấu là một trong những nguyên nhân chính gây ra chấn thương trong bóng đá hiện đại. Đặc biệt là chấn thương đầu gối. Chấn thương dây chằng – đặc biệt là dây chằng chéo trước. Sụn đầu gối và sụn đầu gối chiếm 40% – 70% các chấn thương.
Chấn thương đầu gối có thể do các lực bên ngoài gây ra. Chẳng hạn như va chạm trực tiếp với đối thủ, nhưng cũng có thể do các lực gián tiếp từ bên trong, chẳng hạn như khi một cầu thủ đột nhiên thay đổi tốc độ khi đang chạy; nhảy lên và ngã xuống; hoặc đột nhiên xoay người và đầu gối trong khi bàn chân bị kẹt trên mặt đất (vặn đầu gối).
Chấn thương dây chằng
Dây chằng bảo vệ xương và khớp.
Các dây chằng giúp ổn định khớp gối bao gồm:
- Dây chằng chéo trước (ACL) giữ cho xương chày không bị di chuyển ra ngoài.
- Dây chằng chéo sau (PCL) giữ cho xương chày không bị di chuyển ra ngoài.
- Dây chằng bên trong (CPC) và dây chằng bên ngoài (CPC) giữ chặt bề mặt bên trong và bên ngoài của đầu gối.
ACL là phương tiện quan trọng nhất để ổn định đầu gối. Chấn thương ACL là chấn thương dây chằng phổ biến và khá nghiêm trọng. Nó có thể do lực bên ngoài tác động vào đầu gối hoặc do lực kéo từ bên trong đầu gối. Khi hai cầu thủ va chạm, nếu lực tác động từ bên ngoài đầu gối, nó có thể gây ra chấn thương kết hợp cho ACL và ACL. Đặc biệt nếu lực tác động quá mạnh, ACL cũng có thể bị rách.
Nguồn tin từ 123Win cho biết: Chấn thương ACL cũng có thể xảy ra do lực gián tiếp từ bên trong mà không tiếp xúc với đối thủ. Đặc biệt là khi chạy rồi đột nhiên quay lại hoặc dừng lại, ngã với bàn chân ghim chặt xuống đất. Chấn thương ACL sẽ khiến đầu gối không ổn định, lỏng lẻo và dễ bị ‘sụp đổ’ khi chịu trọng lượng.
Điều trị chấn thương dây chằng
Hầu hết các chấn thương ACL cần được điều trị bằng phẫu thuật nội soi. Sử dụng một phần gân bánh chè để thay thế dây chằng bị rách. Sau phẫu thuật, các vận động viên cần được theo dõi chặt chẽ để phục hồi chức năng trong vòng 4 đến 6 tháng. Các cầu thủ không được phép trở lại thi đấu trước 6 tháng. Chấn thương ACL cũng rất nghiêm trọng. Thường do lực tác động vào bên trong đầu gối. Chấn thương này cần được phẫu thuật sớm, khi nó vừa mới bị rách – đứt để duy trì sự ổn định của đầu gối. Nếu để lâu ngày, rất khó điều trị.
Chấn thương ACL và ACL thường được điều trị bảo tồn. Tuy nhiên, khi có chấn thương kết hợp giữa: ACL – ACL; ACL – ACL; ACL – ACL, gây mất ổn định ở đầu gối, cần điều trị phẫu thuật sớm để duy trì sự ổn định của đầu gối. Càng nhiều dây chằng bị tổn thương, khớp càng mất ổn định. Nguy cơ lỏng lẻo mãn tính tăng lên nếu không được điều trị đầy đủ. FIFA khuyến cáo không nên va chạm từ phía sau để bảo vệ các vận động viên. Những va chạm như vậy có thể gây ra chấn thương ACL và ACL. Hiện nay, Đơn vị Y học Thể thao – Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình đã áp dụng các kỹ thuật nội soi để điều trị đứt dây chằng ở các vận động viên.
Tổn thương sụn viêm
Chấn thương thường gặp nhất ở khớp gối của cầu thủ bóng đá. Sụn chêm là một đĩa sụn hình chữ “C” rất chắc nằm giữa hai bề mặt khớp của xương đùi và xương chày (xương chày), một ở ngoài và một ở trong. Sụn chêm có tác dụng làm giảm lực tác động vào khớp gối và góp phần giữ cho đầu gối ổn định. Sụn chêm có thể bị dập – gãy – rách – bong tróc do đầu gối xoay quá mức đột ngột hoặc khi đầu gối gấp và duỗi quá mức, hai bề mặt khớp của xương đùi và xương chày sẽ chèn ép vào đĩa sụn chêm ở giữa. Rách sụn chêm trong phổ biến gấp 5 lần so với rách sụn chêm ngoài. Khi sụn chêm bị tổn thương, vận động viên sẽ có dấu hiệu đau khi cử động đầu gối, sưng nhẹ hoặc vừa ở khớp gối và đặc biệt là khớp bị khóa.
Rách sụn chêm có thể được chẩn đoán và điều trị bằng các kỹ thuật nội soi khớp. Thông qua nội soi khớp, phần sụn chêm bị dập, rách hoặc vỡ sẽ được loại bỏ. Nếu sụn chêm chỉ bị bong ra khỏi bao khớp, phần tách ra có thể được khâu lại thông qua nội soi khớp mà không cần cắt bỏ toàn bộ sụn chêm như trước, vì việc cắt bỏ toàn bộ sụn chêm sẽ khiến khớp thoái hóa nhanh hơn, dẫn đến tổn thương lâu dài. Sau phẫu thuật, các vận động viên cần thực hiện 6-12 tuần phục hồi chức năng trước khi trở lại tập luyện và thi đấu.
Tổn thương sụn khớp
Sụn khớp là sụn bao phủ các đầu xương đùi và xương chày trong khớp. Sụn khớp rất trơn, giúp đầu gối cử động dễ dàng, đồng thời cũng chịu lực, giảm sốc và phân phối lại áp lực lên bề mặt khớp. Khi sụn khớp bị tổn thương, thường rất khó lành. Tổn thương sụn khớp thường kết hợp với tổn thương dây chằng chéo trước (ACL) và sụn chêm, chiếm 20% – 70% các trường hợp lỏng khớp gối mạn tính. Nguyên nhân là do lực bên ngoài tác động vào bề mặt khớp quá nhanh khiến sụn bị đè bẹp hoặc vỡ, hoặc do đầu gối xoay và chịu lực lớn. Tổn thương sụn khớp sẽ rất nghiêm trọng nếu tình trạng đè bẹp hoặc vỡ xuyên qua lớp xương dưới sụn, lâu ngày có thể dẫn đến tổn thương khớp.
Triệu chứng của tổn thương sụn khớp tương tự như tổn thương sụn chêm: đau khi vận động và chịu lực ở đầu gối, sưng và cứng khớp. Nếu mảnh sụn nhỏ, từ 1 đến 2 cm2, có thể cắt mảnh sụn đến rìa sụn khỏe mạnh, đôi khi thậm chí cắt vào lớp xương dưới sụn. Sau phẫu thuật, vận động viên cần phục hồi chức năng trong một năm trước khi trở lại tập luyện thể thao.
Làm thế nào để hạn chế chấn thương đầu gối
Các chấn thương đầu gối nêu trên có thể xảy ra khi các vận động viên bị phạm lỗi, vì vậy việc chơi theo luật và ‘Fair-play’ rất quan trọng để giảm chấn thương. Tuy nhiên, tình trạng sức khỏe, sức mạnh cơ bắp, sức bền của khớp. Kỹ thuật chơi đúng và khởi động cũng ảnh hưởng rất lớn đến chấn thương đầu gối. Chấn thương đầu gối nhẹ cần được điều trị và phục hồi chức năng đúng cách. Trước khi trở lại thi đấu, nếu không đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chấn thương nghiêm trọng hoặc chấn thương tái phát.
Đai bảo vệ đầu gối không ngăn ngừa chấn thương đầu gối khi chúng ta đeo chúng, nhưng đôi khi những thiết bị này có thể gây chấn thương cho đối thủ khi có va chạm. Sự tiếp xúc giữa đế giày của vận động viên cũng rất quan trọng. Việc cố định giày của vận động viên trên sân quá dính là nguyên nhân chính gây ra những chấn thương nghiêm trọng. Do đó, việc nghiên cứu loại giày phù hợp theo từng sân là rất cần thiết. Cân bằng giữa luyện tập và thi đấu với lịch thi đấu hợp lý trong năm. Không để vận động viên thi đấu trong tình trạng quá tải cũng rất quan trọng để giúp ngăn ngừa chấn thương đầu gối.
Chấn thương gân kheo
Gân kheo là một nhóm gân nằm ở mặt sau của đùi, kết nối các cơ chịu lực ở lưng với xương. Chấn thương gân kheo xảy ra khi một cầu thủ bị rách một hoặc nhiều sợi cơ ở gân kheo. Các triệu chứng xảy ra khi cầu thủ cảm thấy đau ở mặt sau của đùi khi chạy nước rút. Đi sải chân dài hoặc vung chân cao.
Bong gân
Bong gân là chấn thương ở mô nối xương tại khớp. Bong gân mắt cá chân là loại phổ biến nhất. Chúng thường xảy ra khi bàn chân quay vào trong, làm rách dây chằng ở bên ngoài mắt cá chân hoặc làm chúng giãn quá mức. Các dấu hiệu của bong gân bao gồm đau, sưng, bầm tím và tụ máu. Nhấn vào mắt cá chân sẽ gây đau và khó chịu. Bong gân có thể khiến cầu thủ phải nghỉ thi đấu trong khoảng 4 đến 6 tuần, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng.
Trên đây là thông tin về chấn thương thường gặp trong bóng đá mà chúng tôi chia sẻ đến bạn đọc. Đừng quên theo dõi chúng tôi để cập nhật nhiều thông tin bóng đá hữu ích khác nhé.
