Hiện tượng gà cắn mổ nhau là một vấn đề thường gặp trong chăn nuôi gia cầm, đặc biệt là ở các trang trại chăn nuôi thâm canh hoặc quy mô nhỏ. Hiện tượng này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn gà. Do tầm quan trọng của chăn nuôi gà tại Việt Nam, việc tìm hiểu nguyên nhân, hậu quả và giải pháp cho hiện tượng gà mổ nhau là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về hiện tượng gà mổ nhau, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các giải pháp hiệu quả để phòng ngừa hiệu quả.
Hiện tượng gà cắn mổ nhau là gì?
Mổ, còn được gọi là ăn thịt đồng loại, xảy ra khi những con gà mái trong đàn tấn công, cắn hoặc cắn lẫn nhau, thường nhắm vào lông, mào, đuôi, hoặc thậm chí là hậu môn. Hành vi này có thể dẫn đến thương tích, chảy máu, nhiễm trùng, và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong. Nó phổ biến ở gà thịt và gà mái đẻ, đặc biệt là trong chuồng nuôi mật độ cao.
Hành vi mổ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, từ chim non (1 đến 2 tuần tuổi) đến chim trưởng thành và thường gia tăng trong điều kiện môi trường bất lợi hoặc quản lý chuồng trại kém.
Lý do tại sao gà cắn mổ nhau
Hiện tượng mổ lông chủ yếu do ba yếu tố: di truyền, thói quen, môi trường và quản lý, và chế độ dinh dưỡng và chăm sóc. Mặc dù nguyên nhân chính hiện nay vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng sau đây là tóm tắt:
- Mật độ nuôi cao: Hiện tượng mổ nhau thường xảy ra ở các trang trại có mật độ nuôi cao. Trên thực tế, mật độ nuôi càng cao thì hiện tượng này càng phổ biến. Mật độ nuôi lý tưởng cho gà mái khỏe mạnh là 7 đến 9 con/m2. Lồng và khu vực chật hẹp hạn chế thói quen đào bới và làm tổ của gà mái, điều này có thể dẫn đến hiện tượng mổ nhau.
- Quá nóng: Gà rất nhạy cảm với nhiệt độ quá cao trong chuồng. Nếu nhiệt độ trong chuồng quá cao, chúng sẽ trở nên cáu kỉnh và hung dữ hơn. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo chuồng gà được thông gió tốt và duy trì nhiệt độ lý tưởng cho gà phát triển.
- Quá sáng: Ánh sáng trong chuồng gà rất quan trọng, nhưng ánh sáng quá sáng và kéo dài quá lâu có thể khiến gà mái căng thẳng hơn và khuyến khích chúng mổ.
- Thức ăn và nước uống: Thiếu thức ăn và nước uống hoặc không đủ chỗ cho máng ăn và bát nước. Trong trường hợp này, chim phải tranh giành thức ăn và nước uống với nhau, những con yếu nhất dễ bị thương; máu và vết thương là những yếu tố kích thích hành vi mổ nhau của cả đàn.
- Chế độ ăn uống không cân bằng: Chế độ ăn này có thể nhiều năng lượng, ít chất xơ, ít protein, mất cân bằng axit amin và thiếu một số chất dinh dưỡng khác như vitamin, khoáng chất và nguyên tố vi lượng.
- Bằng cách nuôi những con gà ở các độ tuổi khác nhau hoặc có đặc điểm thể chất khác nhau trong cùng một đàn, những đặc điểm này sẽ kích thích “sự tò mò” của gà và khiến chúng mổ nhau.
- Trong đàn gà, có những con gà mái bị què, tàn tật và bị thương. Những con gà mái này vừa là nạn nhân vừa là thủ phạm của hành vi mổ.
- Gà rất hung dữ: không nên cắt mỏ chúng.
Hậu quả của việc gà mổ nhau
Theo chuyên gia QQ88 chia sẻ: Hiện tượng gà mổ nhau có thể gây ra hậu quả rất nghiêm trọng:
- Gà bị thương và chết: Mổ có thể gây rách da, chảy máu và nhiễm trùng, dẫn đến tăng tỷ lệ tử vong (lên đến 10-20% ở đàn lớn).
- Năng suất giảm: Sản lượng trứng ở gà mái đẻ giảm (5-15%) và gà thịt phát triển chậm hơn do căng thẳng và chấn thương.
- Chi phí tăng: Nông dân phải chi nhiều hơn cho thuốc men, chất độn chuồng hoặc thay thế gà chết.
- Tác động về mặt tâm lý: Hành vi mổ có thể lan rộng khắp đàn, khiến gà sợ hãi và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của chúng.
Cách ngăn chặn gà cắn mổ lẫn nhau
Vì những lý do trên, các biện pháp sau đây được khuyến nghị để ngăn ngừa nạn ăn thịt đồng loại:
Để khắc phục hiện tượng gà mái mổ nhau, người chăn nuôi cần chú ý điều chỉnh mật độ nuôi gà phù hợp, đảm bảo chuồng trại thông thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào chuồng trại trong thời gian dài, nuôi gà khi trời nắng mạnh, nhiệt độ ngoài trời cao.
Người chăn nuôi cũng nên thường xuyên kiểm tra chất lượng thức ăn để đảm bảo gà được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là trong giai đoạn gà mọc lông, gà mái thay lông, gà mái đẻ trứng để nâng cao hiệu quả sản xuất.
Ngoài ra, người chăn nuôi phải cung cấp đủ nước uống cho gà mái. Đối với gà mái đẻ nuôi công nghiệp, nên cắt mỏ từ 2 đến 3 tháng trước khi đẻ để đảm bảo sức khỏe cho đàn và tránh tình trạng chúng mổ nhau.
Những người tham gia đá gà qq88 chia sẻ: Gia cầm bị thu hút bởi máu và vết thương, vì vậy điều quan trọng là phải nhanh chóng đưa những con bị thương ra khỏi đàn. Tránh để vật sắc nhọn trong hàng rào chuồng gà để tránh rụng lông, rách da hoặc các thương tích khác.
Cắt mỏ: Cắt mỏ là một phương pháp phổ biến để ngăn ngừa tình trạng mổ lông ở gà. Việc cắt mỏ nên được thực hiện bởi một kỹ thuật viên có trình độ chuyên môn, sử dụng dao được làm nóng (để tránh chảy máu) hoặc máy cắt mỏ tự động (có khả năng cắt 1.500 gà con mỗi giờ, với nhiệt độ lưỡi cắt từ 600-800°C). Việc cắt mỏ thường được thực hiện trên gà thịt từ 10-12 ngày tuổi và gà mái đẻ từ 7-8 tuần tuổi hoặc 12-16 tuần tuổi. Nên tránh tiêm vắc-xin và các tác nhân gây căng thẳng khác trong một tuần trước và hai tuần sau khi cắt mỏ.
Xử lý khi gà cắn mổ nhau
Khi đàn gà của bạn bắt đầu mổ nhau và bạn không tìm ra lý do cụ thể, bạn cần một giải pháp can thiệp toàn diện cho đàn gà.
Bước đầu tiên là nhanh chóng cách ly đàn gà. Những con thường xuyên mổ nhau cần được tách ra khỏi đàn. Sau đó, bôi xanh methylen vào vết thương của gà để ngăn ngừa việc mổ tiếp. Pha 1cc cartosal vào nước uống của gà. Cho gà uống nước này liên tục trong khoảng ba ngày. Chú ý thông gió chuồng, điều chỉnh mật độ, nhiệt độ và ánh sáng, đồng thời giảm thiểu các yếu tố gây ảnh hưởng đến đàn gà.
Đối với các trang trại nhỏ, người chăn nuôi có thể sử dụng rau xanh đã rửa sạch, bó thành bó và treo xung quanh chuồng gà để tránh gà mổ nhau. Bổ sung khoáng chất vào thức ăn, trộn lysine và methionine vào thức ăn cho gà để tăng hàm lượng protein và duy trì cho đến khi gà ổn định.
Cuối cùng, người nông dân nên nhớ kiểm tra kỹ máng ăn và bát nước để đảm bảo gà có đủ thức ăn và nước sạch, tươi.
Mổ lông là hiện tượng phổ biến trong chăn nuôi gia cầm thâm canh và có thể xảy ra ngay cả ở những đàn được quản lý tốt. Tuy nhiên, các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt và chặt chẽ có thể hạn chế sự xuất hiện của hiện tượng này.
Hiện tượng gà cắn mổ nhau là một thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi gia cầm, không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe đàn gia cầm. Nguyên nhân chính bao gồm mật độ chăn nuôi cao, dinh dưỡng kém, thiếu ánh sáng, stress nhiệt và các yếu tố xã hội. Quản lý trang trại đúng cách, cho ăn đầy đủ, chiếu sáng hợp lý và vệ sinh thường xuyên có thể giúp người chăn nuôi giảm thiểu hiện tượng này. Chăn nuôi gia cầm đóng một vai trò quan trọng ở Việt Nam, và việc thực hiện các biện pháp chống ăn thịt đồng loại không chỉ giúp cải thiện năng suất mà còn đảm bảo tính bền vững của ngành. Thông qua việc chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện đúng cách, người chăn nuôi có thể duy trì đàn gia cầm khỏe mạnh, năng suất cao và giảm thiểu thiệt hại do hiện tượng ăn thịt đồng loại gây ra.
