1. Căn cứ pháp lý
Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội được quy định tại Điều 136 Bộ luật Hình sự 2015:
Điều 136. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Đối với 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
3. Phạm tội dẫn đến chết người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.
2. Cấu thành tội phạm của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội
2.1. Khách thể của tội phạm
Tội phạm xâm phạm vào quyền bảo hộ sức khỏe của con người.
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi (cố ý) gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người đang có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của người phạm tội hoặc của người khác. Hậu quả của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là thiệt hại về thể chất. Hành vi được coi là vượt quá khi người phạm tội đã tấn công đối tượng vượt quá mức cần thiết, trong khi còn có cách xử sự hoặc sự lựa chọn khác để không gây ra hậu quả. Hậu quả thương tích hoặc tổn hại đáng kể cho sức khoẻ của người đang có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của người phạm tội hoặc của người khác. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoàn thành khi hậu quả nói trên xảy ra. Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi khách quan và hậu quả của tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là mối quan hệ nhân quả giữa hành vi (cố ý) gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người đang có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của người phạm tội hoặc của người khác với hậu quả thương tích hoặc tồn hại đáng kể cho sức khoẻ của nạn nhân.
2.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Lỗi của người thực hiện tội phạm có thể là lỗi cố ý trực tiếp hoặc lỗi cố ý gián tiếp.
Động cơ phạm tội của người phòng vệ là nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, của mình hoặc của người khác.
2.4. Chủ thể của tội phạm
Là người có năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 16 tuổi trở lên.
3. Hình phạt
* Khung cơ bản được quy định tại khoản 1 Điều 136 Bộ luật Hình sự 2015: Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 31 % trở lên hoặc dẫn đến chết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.
* Khung tăng nặng được quy định tại khoản 2 Điều 136 Bộ luật Hình sự 2015 có mức phạt tù từ một năm đến ba năm, đó là trường hợp người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội đổi với nhiều người.
