1. Căn cứ pháp lý
Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt được quy định tại Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015:
Điều 319. Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt
1. Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
b) Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa;
c) Vì động cơ đê hèn;
d) Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt.
2. Cấu thành tội phạm của tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt
2.1. Khách thể của tội phạm
Là sự xâm phạm trật tự công cộng và truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam đối với người đã khuất.
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Tội phạm này thường được thể hiện bởi những hành vi sau đây:
– Đào mồ, mả để chiếm đoạt những tài sản có giá trị được chôn theo người chết (vàng, bạc và tư trang khác…).
– Phá mồ, mả để lấy vật liệu hoặc các đồ thờ, cúng…
– Chiếm đoạt các vật để trên mồ mả như: bia. đồ thờ. bát hương, tượng thờ…
– Hủy hoại mồ mà là hành vi san bằng, vứt xác hay hài cốt của người đã chết.
– Đào mồ mả để lấy đi một phần cơ thể của người chết làm bùa, làm đồ thờ cúng.
– Xâm phạm thi thể khi người chết chưa được an táng.
2.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Lồi của người phạm tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là lỗi cố ý.
2.4. Chủ thể của tội phạm
Là người có năng lực TNHS và đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
3. Hình phạt
* Khung cơ bản được quy định tại khoản 1 Điều 319 BLHS có mức phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Theo đó người nào có hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản này của điều luật.
* Khung tăng nặng được quy định tại khoản 2 Điều 319 BLHS có mức phạt tù từ hai năm đến bay năm cho trường hợp phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng.
